जब अनायास एउटा ध्वनि गुन्जन्छ …॥
मेरा प्रीय मित्र हरि मानन्धरको काव्य कृति असूचित विम्ब ध्वनि प्रकाशन हुने खवरले एउटा मिठो उमंग कौतुहलता र खुशीको लहर हामी सबै साथी र सहकर्मीहरु मा´ लिएर आएको छ । विशेषगरि सामाजिक साजाल फेसबुक मार्फत भेटिएका थुप्रै साहित्यिक मनहरुमा ।
मित्र हरिसँगको सहकार्य सँगत आत्मियता र घनिष्ठताले म यति गर्वसाथ भन्न सक्छु उ हाम्रो व्यस्त समयको सकि्रय लेखक हो । जब नियतिका तिखा बाँणहरु प्रदेशिएका छातीहरुमा आएर बजि्रन्छ तब घर छाडेर आफ्नो परिचय खोज्दै विरानो शहरमा भौँतारिरहने जो कसैको संवेदनशीलता चुलिन्छ अनि कविता बनेर पोखिन थाल्छ । मुलुकको राजनैतिक अस्थिरता बेरोजगारी विसंगति र गतिहिनताले आज धेरै चेतनशील र संवेदनशील मनहरु भित्र काव्यको खातैखात थुपारीदिएको छ । हरि मानन्धर पनि सम्भावनाहरुको एउटा गतिलो उपस्थिति भएर उभिएका छन् । आगामी दिनहरुमा उनको लगन मेहनेत र नेपाली साहित्य प्रतिको समर्पणले यसलाई अ´ प्रष्ट बनाउँदै लग्नेछ ।
लेखन प्रकाशन र साहित्यिक चर्चा परिचर्चाको यो माहौलमा उनको यो सङ्ग्रह केवल मौसमी खहरे पक्कै बन्ने छैन भन्नेमा विश्वास गर्न सकिने प्रसस्त ठाउँहरु छन् । उनमा बढ्दै गएको काव्यिक सचेतता र मानव समाज प्रतिको संवेदनशीलताले साहित्य केवल सुन्दर मात्र नभई त्यसमा देश समय तथा सबै खाले व्यक्तिगत पीडा खुशी र भोगाईका सेरोफेरो आएरै छोड्छ भन्ने प्रष्ट्याउँदै गएको छ । समयले बनाएका सर्जकहरुमा समयकै पीडाहरु पोखिएका हुन्छन् समयकै चेतनाहरु सल्बलाएका हुन्छन् र हुनुपर्छ ।
ठेट नेपाली शब्दहरुको अभाव उनको काव्यहरुमा चन्द्रमाको दाग बनेर देखिएका छन् । फेरि काव्य विधा त्यस्तो विधा हो जस्ले भावनात्मक गहिर् याई र साहित्यिक उचाईको सघन अपेक्षा गर्छ । यसर्थ सर्जकबाट अभिव्यक्त विचारमा एउटा पृथक दृष्टिकोण र मान्यता प्रस्तुत हुनुपर्छ । वास्तवमा कृति कलाकर्मी र साहित्यिक प्रकाशनको उल्लेख्य बृद्धि भएको अवस्थ्ाा छ यतिखेर र यसो हुनु समग्रमा नेपाली साहत्यिको उत्थान हुनु उन्नयन हुनु हो । यद्दपि यस्तो प्रवाहमा गुणात्मकताको प्रधानता रह्यो भने मात्रै यसले साहित्यलाई सकारात्मक दिशातर्फ उन्मूख गराउँछ । जस्को महत्व र प्रभावकारिता असूचित विम्ब ध्वनिका सर्जकले बुझेका छन् र यो भीड पन्छाउँदै उनी अघि बढिरहेका छन् भन्ने मलाई लाग्छ । सर्जक समाजका पीडाहरु ब्ााेल्छन् । विवशताका कविता लेख्छन् र आफूलाई विवश घोषणा गर्छन् -कथा कविता र गजलहरुमा । त्यसपछि उनको यात्रा शुरु हुन्छ साहित्यका सिर्जनशील गोरेटाहरुमा ।
उनका सिर्जनाहरुको अर्को चिनारी सापेक्षिकता हो सरलता हो जो वास्तवकिताका धरातलमा बसेर कोरिएका छन् । युगीन यर्थथताको सपीममा बसेर रचिएका छन् । यसर्थ उनका रचनाहरु सामयिक छन् जसले काव्यिक गहनताको नाउँमा अनौठा र भ्रामक शब्दहरुको भीड जम्मा गरेको छैन र पाठकहरुलाई भावगत अन्यौलमा पारेको छैन । यसर्थ पनि उनका सिर्जनाहरु इमान्दार छन् ।
सिर्जना र साहित्यमा मौलिक स्पष्ट अभिव्यक्ति हुनुपर्छ सुरम्य र सुगम्य बोध हुनुपर्छ । त्यसो त आत्मरति आत्मतृप्ति वा क्षणिक चकाचौधकै लागि मात्र लेख्नेहरु पनि होलान् तर त्यस्तो यात्रा लामो हुँदैन । भाव संचेतनाका दृष्टिले पहिलो र एउटै कृतिको आधारमा उनका कविताहरु अब्बल छन् भनेर भन्न मिल्दैन र हुनुपर्छ भन्ने मान्यता पनि म राख्दिन । परिस्कृति सुधार र परिपक्वता समयक्रम अनुसार हुन्छ उनले त्यो चुनौतिको सामना गर्नुपर्छ र आगामी दिनहरुमा प्रगतिमा खरो उत्रनुपर्दछ ।
हरि मानन्धरको काव्य कृति असूचित विम्ब ध्वनिको नाउँमा थोरै दुई शब्द र्केन पाएँ आभारी छु । आगामी यामहरुमा उनको अरु अब्बल र अरु सब्बल रचनाहरुको रस्वादन गर्ने अभिप्सा झन पलाएको छ पढ्न पाइयोस् । यतिखेर साहित्यिक मनहरुमा कतै एउटा असूचित विम्ब ध्वनि मिठो गुिाजइरहेछ् …। गुिाजरहोस् ……॥ शुभकामना ।
कृष्णपक्ष
